Stress

Stress verwijst over het algemeen naar twee dingen. De psychologische perceptie van druk die iemand voelt aan de ene kant en de reactie van het lichaam erop, aan de andere kant. Bij de lichamelijke reactie zijn meerdere systemen in het lichaam betrokken: van je metabolisme en spieren tot je geheugen.

Enige stress is nodig voor alle levende systemen. Een klein beetje stress is dus helemaal niet erg. Het is een middel waarmee men uitdagingen en onzekerheden van het bestaan tegenkomt en vervolgens daarop reageert. Een klein beetje stress houd je alert, prikkelt je lichaam en geest en zorgt voor energie. Het is een normale reactie van je lichaam.

Wat er gebeurt als je stress ervaart

Stress zorgt namelijk voor een automatisch reactiesysteem in het lichaam, bekend als de vecht-of-vluchtreactie. Wanneer jij stress ervaart, gaat jouw lichaam het hormoon cortisol produceren. Dit wordt ook wel het stresshormoon genoemd. Cortisol kan je lichaam een boost aan je energieniveau geven, zodat je kunt ‘vechten of vluchten’ voor de stress. In de oertijd was dit erg gunstig: als jij op de savanne liep en er kwam een sabeltandtijger aan, dan kon je met behulp van dit hormoon de bedreiging het hoofd bieden of vluchten.

Redenen voor stress

Tegenwoordig ervaren de meeste mensen steeds meer stress: een dierbare die overlijdt, iedere dag in een drukke file staan, een baas waar je niet mee overweg kunt op het werk, gezondheidsproblemen, te veel sporten of juist een gebrek aan beweging, te weinig ontspanning etc.

Het zijn allemaal redenen voor je lichaam om in de stressmodus te schieten. En wanneer je dit dagelijks ervaart, wordt het ongezond. Daarnaast heeft jouw kijk op het leven ook invloed op hoe je met stress omgaat. De ene persoon schiet sneller in de stress dan de andere persoon. Wanneer je veel last hebt van stress en hier zelf lastig mee om kan gaan, dan kan dat je dagelijkse functioneren gaan verstoren.

Stress symptomen

Er zijn verschillende (fysieke, psychologische en emotionele) symptomen die je kunt ervaren wanneer je stress ervaart. Dit zijn:

Stress verminderen

Er zijn verschillende manieren om stress te verminderen. Het aanbrengen van eenvoudige veranderingen kan al een grote bijdrage leveren aan het verminderen van stress en het verbeteren van je algehele gezondheid.

Het hebben van bepaalde tools en strategieën waar je gebruik van kunt maken in stressvolle situaties, kan voorkomen dat je stressniveau escaleert.

Het is belangrijk om een deel van je tijd zo te structureren dat je comfortabel bezig bent zonder overweldigd te worden. Hard werken staat meestal niet gelijk aan efficiënt werken. In feite kan te veel werken de productiviteit verminderen.

Maak iedere dag tijd voor jezelf vrij, waarbij je niet met werk bezig bent. Luister naar je favoriete muziek, lees een boek, maak een wandeling in de natuur, neem een warm bad of warme douche, neem de tijd om rustig te koken en te eten, enz. 

Begrijpen dat je niet zwak bent omdat je stress voelt, is belangrijk. Stress is een heel normale reactie op de stressoren in je leven. Wees wat liever voor jezelf door te luisteren naar je lichaam, wat vaker ‘nee’ te zeggen tegen anderen, jezelf te omringen met fijne dingen en geef jezelf dagelijks een compliment.

Voordat jouw stressniveau escaleert, probeer dan om contact op te nemen met iemand die je vertrouwt, zoals een goede vriend(in), familielid of collega. Het delen van je gevoelens of het uiten van je zorgen kan helpen om je stress te verminderen.

Maak tijd vrij om na te denken over je dag. Schrijf alle gedachten of gevoelens op die je hebt (bijvoorbeeld in een journal). Dit kan een handig hulpmiddel zijn om je stressoren en de reactie op stressvolle situaties beter te begrijpen.

Als het gaat om het omgaan met stress, is goede voeding je vriend. Het overslaan van maaltijden kan je bloedsuikerspiegel verlagen, wat ook weer invloed heeft op je humeur. In sommige gevallen kan een verstoorde bloedsuikerspiegel ook intense gevoelens van woede en frustratie veroorzaken. Eet voldoende fruit, groenten, vezels, eiwitten en goede vetten.

Door regelmatig aan lichaamsbeweging te doen, kan je je algehele gezondheid verbeteren en je stressniveau verlagen. Tijdens het sporten maakt je lichaam endorfine aan. Dit feel-good hormoon kan ook symptomen van depressie en angst verlichten.

Je vermogen om met stress om te gaan neemt af als je moe bent. Probeer elke nacht een aanbevolen zeven tot negen uur slaap te krijgen. Als je aan slapeloosheid lijdt, probeer dan zoveel mogelijk slaap te krijgen en bouw dan gedurende de dag rustperiodes in.

Ontspanningsoefeningen helpen je om je stressniveau te verlagen. Drie minuten per dag is al voldoende. Denk bijvoorbeeld aan progressieve spierontspanning, waarbij je eerst je spieren aanspant en vervolgens ontspant of oefeningen gefocust op je ademhaling zoals meditatie.

Hoewel het in het begin misschien ongemakkelijk aanvoelt, kun je overwegen om de zorgen naar specifieke delen van de dag te plannen. Wanneer je opzettelijk op zoek gaat naar de stressoren en ze niet vermijdt of eraan ontsnapt, verliezen ze vaak hun kracht.